ادبیات نظری و پیشینه تحقیق مفهوم،راهبردها،مدل ونظریات موثر بر سرمایه گذاری (فصل دوم )
تعداد صفحه :50 قالب ورد قابل ویرایش.
فهرست مطالب و بخشی از متن :
عوامل تأثیرگذار بر انتخاب سهام توسط سرمایه¬گذاران
2-4-1- مفهوم سرمایه¬گذاری
2-4-2- راهبردهای سرمایه¬گذاری
1. راهبرد قدرت نسبی
2. راهبرد سرمایه¬گذاری معکوس
2-4-3- مدل¬های تصمیم¬گیری سرمایه¬گذاران
2-4-3-1- مدل تصمیم¬گیری اقتصادی عقلائی
2-4-3-2- مدل اقتصادی رفتاری
2-4-3-3- مدل نوین مالی
2-4-3-4- مدل / تئوری چشم انداز
شکل (2-2) تابع ارزش
الف- ضررگریزی
ب- حسابداری ذهنی
ج- کنترل شخصی
د- دوری از تأسف و پشیمانی
2-4-4- نظریات تأثیرگذار بر رفتار سرمایه¬گذاران
2-4-4-1- عوامل استراتژیک مکمل در بازار مالی
2-4-4-2- نظریات جمعیتی و مدل¬های آموزشی
2-4-4-3- نظریه بازی¬های هماهنگ
2-4-5- عوامل مؤثر بر سرمایه¬گذاری سهام
الف- درآمد متعلقه به هر سهم (EPS )
ب) سود تقسیمی به هر سهم (DPS )
ج) بازده سهام عادی
د) ریسک سهام
و) نوسان قیمت سهام
ز) روند قیمت سهام
ح) شرایط بازار
ط) طریقه شناخت از شرکت
2-4-5-1- ویژگی¬های سرمایه گذاران
1- تمایل به سرمایه گذاری (تمایل به ریسک)
ابعاد ادراک ریسک
الف) نبود اطمینان در مورد عرضه¬کنندگان سهام
ب) نگرانی در مورد وقایع غیر منتظره
ج) نگرانی درباره نوسانات قیمت سهام
د) بی¬ثباتی نقض قوانین و مقررات در کشور
1. تخصیص سرمایه
2-4-5-2- ویژگی¬های بازار سرمایه
الف) بازده مورد انتظار
ب) اطلاعات عملکرد گذشته
1- نرخ بازده گذشته (بازده تاریخی)
2- درجه نقدشوندگی سهام در گذشته
3- ثبات نسبی سودآوری سهام در گذشته
4- ساختار مالی شرکت
د) عوامل سیاسی کشور
ه) شفاف سازی اطلاعات مالی
و) نوع صنعت
ز) حجم معامله یک سهم
ح) نوع مالکیت شرکت¬ها
ط) مدیریت شرکت
ی) نرخ بهره و سود بانکی
ک) نرخ تورم
ل) شایعات منتشر شده در بورس
م) توصیه کارگزاران
ن) ارتباط کلامی
س) رفتارهای مبتنی بر تجربه و آزمون و خطا
1- دنباله¬روی
2- اعتماد بیش از حد و عکس العمل بیش از اندازه و کمتر از اندازه
3- یافتن نقطه اتکا
4- کلیشه قرار دادن
ن) تعداد سهام در دست عموم
ع) ترکیب سهام¬داران
ف) عمر شرکت و میزان استهلاک ماشین¬آلات
ص) بازار سرمایه
ق) تصمیمات فراملی
جدول (2-2) عوامل تأثیرگذار بر انتخاب سهام سرمایه¬گذاران حقیقی در بورس اوراق بهادار تهران
جدول (2-3) عوامل تأثیرگذار بر تصمیم سرمایه¬گذاران در بورس اوراق بهادار
2-4-5-6- بررسی صورت‌های مالی اساسی
2-5-5-7- بررسی نسبت‌های مالی
2-5- پیشینه تحقیق
2-5-1- پژوهش¬های انجام شده در ایران
جدول (2-4) فاکتورهای مؤثر بر تصمیم¬گیری سرمایه¬گذاران و اهمیت نسبی هر کدام از آن¬ها
جدول (2-5) رتبه¬بندی گروه¬های تأثیرگذار بر تصمیم خرید و فروش سهام سرمایه¬گذاران فردی
شکل (2-3) مدل تأثیر ارتباطات بازاریابی شرکت¬ها بر تصمیم خرید سهام
شکل (2-4) وضعیت ارتباط عوامل مختلف با نرخ بازده مورد انتظار و تصمیم¬گیری
شکل (2-5) مدل مفهومی پژوهش
2-5-2- پژوهش¬های انجام شده در جهان
شکل (2-6) رابطه بین تصویر و عملکرد
2-6- مدل مفهومی تحقیق
شکل (2-7) عوامل موثر بر تصمیم¬گیری خرید سهام
منابع و مأخذ:
عوامل تأثیرگذار بر انتخاب سهام توسط سرمایهگذاران
2-4-1- مفهوم سرمایهگذاری
قبل از بررسی عوامل مؤثر بر تصمیم سرمایهگذاران در انتخاب یک سهام عادی باید با مفهوم سرمایهگذاری آشنا شویم. سرمایه گذاری از دیدگاه کلی، به معنای مصرف پولهای در دسترس برای دستیابی به پولهای بیشتر، در آینده است؛ به عبارت دیگر، سرمایهگذاری یعنی به تعویق انداختن مصرف فعلی برای دستیابی به امکان مصرف بیشتر در آینده. در سرمایهگذاری، دو ویژگی متفاوت و مهم وجود دارند که عبارتند از: 1- زمان و 2- ریسک. اهمیت این دو موضوع به این علت است که در سرمایهگذاری، صرف پول، در زمان حال صورت میگیرد و مقدار آن معین است؛ در حالی که پاداش حاصل از آن، در آینده به دست میآید و معمولاً با نبود اطمینان همراه است. در بعضی مواقع، ویژگی زمان غالب میگردد (مانند اوراق قرضه دولتی) و در بعضی مواقع، ریسک از نظر اهمیت مقدم است (مانند برگه اختیار خرید) و در مواقع دیگر هر دو مهم هستند (مانند سهام عادی)(دوف[1]، 2008).
2-4-2- راهبردهای سرمایهگذاری
دو راهبرد سرمایهگذاری غالب که در بازارهای بورس اوراق بهادار به کار گرفته میشود به شرح زیر است:
- راهبرد قدرت نسبی
طبق این راهبرد توصیه میشود سهامی خریداری شود که در دوره گذشته بالاترین بازده را داشته است و سهامی به فروش رسد که در دروههای گذشته پایینترین بازده را کسب کرده است.
- راهبرد سرمایهگذاری معکوس
طبق این راهبرد، توصیه میشود سهامی که در گذشته عملکرد خوبی داشتهاند به فروش رسند و سهامی که عملکرد ضعیفی داشتهاند خریداری شوند. به عبارت بهتر، توصیه میشود سهامی خریداری شود که در حال حاضر بازار نسبت به آن سهم بسیار بدبین است و سهامی فروخته شود که بازار نسبت به آن بسیار خوشبین است (نیکبخت و مرادی، 1384).
2-4-3- مدلهای تصمیمگیری سرمایهگذاران
2-4-3-1- مدل تصمیمگیری اقتصادی عقلائی
در مدلهای عقلائی سرمایهگذاران جهت حداکثر نمودن مطلوبیت کل باید تا جایی بخرند که مطلوبیت نهایی آخرین خرید برابر با قیمت شود هر چه قیمت پایین میآید برای برابر شدن مطلوبیت نهایی با قیمت پایینتر سرمایهگذار به خرید بیشتر تحریک میشود از آنجا که با کاهش قیمت، میزان تقاضای سرمایهگذار بیشتر میشود منحنی تقاضای هر یک از سرمایهگذاران و منحنی تقاضای کل نزولی خواهد بود در این مدل منظم ساده هر فردی برای حداکثر ساختن سود کل یا مطلوبیت کل تصمیمات عقلایی میگیرد به این نوع مدلها، مدل اقتصادی عقلائی میگویند(ژنگ و شن،2008[2]).
2-4-3-2- مدل اقتصادی رفتاری
حرکت کردن به سوی یک مدل اقتصادی رفتاری و بیان تأثیر تصمیمات غیرعقلائی بر قیمت بازار سهام دشوار نیست. فرض کنید سرمایهگذار، براساس مناسب بودن ریسک و بازده، در خصوص قیمت قضاوت میکند و فرض کنید سرمایهگذاران اطلاعات محدودی نسبت به سهام داشته باشند و در مواجهه با دو سهامی که یکسان بنظر میرسند فرض میکنند سهام با بازدهی بیشتر بهتر است. این امر برای اقتصاددانان رفتاری، مشکلی پدید نمیآورد فقط مطلوبیت را تابع درونزایی از قیمت و بازدهی فرض کرده و بدینگونه تابع مطلوبیت را اصلاح میکند(رامچارون و کیم[3]، 2008).
فرض کنید ورود بعضی از سرمایهگذاران به بورس بر تقاضای دیگر سرمایهگذاران اثر بگذارد. همچنین فرض کنید سرمایهگذاران، تحت تأثیر قرار گرفته و به دیگران توجهی یکسان ندارند، هر چند بعضی از آنها ممکن است هوشیارتر به نظر برسند و برخی نیز پرستیژ، ثروت و قدرت بیشتری داشته باشند. باید توجه داشت که ورود این افراد به بازار بورس میتواند نشانی از بازدهی بالای سهام به دیگران باشد. خرید این افراد ممکن است مطلوبیت در نظر گرفته شده از سهام را برای دیگران تغییر دهد(اهرندسین و کاتچیو[4]، 2012).
2-4-3-3- مدل نوین مالی
در اقتصاد کلاسیک فرض بر این است که افراد دارای انتظارات ثابت و قابل شناختی هستند و به دنبال به حداکثر رسانی انتظارات خود هستند گروهی دیگر بر این باورند که انسان در عقلایی برخورد کردن با موضوعات با محدودیتهایی مواجه است. دانشمندانی عقلانیت محدود را به جای عقلانیت کامل در مدلهای تصمیمگیری پیشنهاد کردند و استفاده از مدل مطلوبیت انتظاری به عنوان مدل رفتار انسان در تصمیمگیری و بیشینهسازی مطلوبیت نهایی با تردید رو به رو گردید(استوفمون[5]، 2008).
2-4-3-4- مدل / تئوری چشم انداز [6]
همانطوریکه بیان کردیم، براساس تئوری مطلوبیت مورد انتظار (EUT) سرمایهگذاران ریسک گریز هستند به این معنی که شیب منحنی مطلوبیت ثروت با افزایش آن کاهش مییابد اگر چه این تئوری تا مدتها یک تئوری جذاب بوده اما در پیش بینی رفتار افراد حداقل در شرایط ریسکی موفق نبوده است. به همین دلیل تئوری چشمانداز در سال 1979 ارائه شد. این تئوری نشان میدهد که چگونه سرمایهگذاران در برخی موارد مطلوبیت را نادیده میگیرند. پایه و اساس تئوری چشمانداز تابع ارزش است که با تابع مطلوبیت در تئوری مطلوبیت مورد انتظار متفاوت است و این تفاوت به خاطر نقطه عطف در تابع ارائه شده است. که نقطه عطف بوسیله اثر ذهنی افراد تعیین میگردد. براساس تابع ارزش شیب مطلوبیت ثروت قبل از نقطه عطف صعودی و پس از آن نزولی میباشد و این نقطه عطف میتواند برای هر فردی متفاوت باشد (امیری و همکاران، 1387).
شکل (2-2) تابع ارزش
(منبع، ازام و کومار[7]، 2011)
بر طبق شکل بالا؛ زمانی که سرمایهگذاران در قسمت منفی ثروت (ضرر) هستند از ریسکگریزی به ریسکپذیری تغییر جهت میدهند تا زمانی که دوباره به قسمت مثبت ثروت برسند. هم اکنون این تئوری چهار بخش مهم از ابعاد رفتاری سرمایهگذاران را در برمیگیرد که عبارتند از:
الف) ضررگریزی
ب) حسابداری ذهنی
ج) کنترل شخصی
د) دوری از تأسف و پشیمانی (امیرشاهی و همکاران، 1386)
الف- ضررگریزی
زمانی که یک سرمایهگذار در قسمت منفی ثروت قرار دارد گرایش بیشتری به ریسک کردن دارد در واقع چنین فردی برای گریز از زیان حاضر است ریسک بیشتری بپذیرد.
ب- حسابداری ذهنی
چارچوبها و حسابهای ذهنی نیز قسمتی از تئوری چشمانداز هستند که گرایش افراد به قرار دادن رویدادهای مخصوص، به حسابهای ذهنی متفاوت براساس ویژگیهای ظاهری را مطرح میکند. ایده اساسی در خصوص حسابداری ذهنی این است که سرمایهگذاران هنگام تصمیمگیری تمایل دارند که انواع متفاوت خطرات یا ریسکهایی که با آنها مواجه هستند را در حسابهای جداگانه در ذهن خود نگه دارند. در واقع حسابداری ذهنی به توضیح این نکته کمک میکند که در یک دنیای بدون هزینه معاملات و مالیات باز افراد بین سود تقسیمی و سود سرمایه تفاوت قائل می شوند.
ج- کنترل شخصی
تئوری کنترل شخصی در واقع به این نکته اشاره دارد که سرمایهگذاران گزینه هائی را برای سرمایهگذاری انتخاب میکنند که بتوانند شخصاً محدودیتها وکنترلهای لازم را بر آن اعمال نمایند به همین دلیل شاید بتوان گفت که چرا سرمایه گذاران نسبت به سود تقسیمی اینقدر حساس هستند(کوزمین[8]، 2010).
د- دوری از تأسف و پشیمانی
افراد پس از درک اشتباهاتی که انجام دادهاند معمولاً دچار ناراحتی و پشیمانی میشوند و این احساس به خاطر نتیجه احتمالی بدی است که یک تصمیم نادرست به بار میآورد. این پدیده شاید بتواند توضیح دهد که چرا افرادی که در تصمیمگیری خرید سهام دچار اشتباه شده اند و قیمت سهم آنها کاهش یافته در فروش آن تعلل میورزند، چون که میخواهند نتیجه بد احتمالی، به واقعیت (ضرر حتمی) تبدیل نشود(اسپارا و تیکانن[9]، 2010).
2-4-4- نظریات تأثیرگذار بر رفتار سرمایهگذاران
2-4-4-1- عوامل استراتژیک مکمل در بازار مالی
اغلب مشاهده میشود که سرمایهگذاری موفق نیازمند آن است که هر سرمایهگذار حدس بزند که بقیه سرمایهگذاران چه خواهند کرد. دانشمندی این نیاز را حدس زدن "قصد انعکاسی" دیگران مینامد. در بسیاری از حالتها سرمایهگذاران این انگیزه را دارند که انتخابهایشان را هماهنگ کنند و اقتصاددانان انگیزهای که استراتژی دیگران را تقلید میکند "مکمل استراتژیک" میخوانند (شمس و عزیزی، 1387).
2-4-4-2- نظریات جمعیتی و مدلهای آموزشی
مدلهای متنوعی ساخته شدهاند که نشان میدهند که ارزش سهام در حالیکه سرمایهگذران از یکدیگر تقلید میکنند چگونه به صورت تصاعدی بیش از اندازه مثبت یا منفی میچرخد. در این مدلها؛ سهامی که توسط عده معدودی از سرمایهگذاران خریده میشود به دیگران نیز جرأت میدهد تا آنها هم بخرند، بخاطر آنکه ارزش واقعی آن سهام وقتی سرمایهگذاران زیادی آن را میخرند بالا نمیرود، بلکه بخاطر اینکه سرمایهگذاران وقتی مشاهده میکنند که دیگران آن را می خرند باور میکنند که ارزش حقیقی آن سهام بالا است. در مدلهای جمعیتی فرض میشود، سرمایهگذاران کاملاً منطقی هستند، اما تنها اطلاعات جزئی نسبت به اقتصاد دارند. در این مدلها، وقتی تعداد اندکی از سرمایهگذران مالک چند نوع از سهام می شوند، اشتیاق دیگران را نیز به خریدن آن سهام تحریک میکنند. اگر چه این یک تصمیم کاملاً منطقی است، ممکن است به شکل اشتباهی به افزایش زیاد قیمت سهام منجر شود زیرا اولین سرمایهگذاران ممکن است اشتباه کرده باشند(جین، 2007).
[1] - Doff
[2] - Zheng & Shen
[3] - Ramcharran & Kim
[4] - Ahrendsen & Katchova
[5] - Stoffman
[6] - Prospect Theory
[7] - Azam & Kumar
[8] - Kuzmina
[9] - Aspara & Tikkanen
